Ay Yarışının Diğer Kazananı: Sovyet Ay Programı
Apollo görevleri devam ederken en büyük rakibi Sovyetler Birliği’de Ay yarışında onu izliyordu. Apollo görevleri boyunca Sovyetler Birliği 20 Ay görevini başarıyla gerçekleştirdi. Luna ve Zond programları olarak bilinen ve 1959-1974 yılları arasında gerçekleşen görevlerden birisi Luna programı olup 24 görevden oluşuyordu. 1955 yılında Sergei Korolev tarafından oluşturulan Luna görevleri insansız uzay araçlarından oluşan bir programdı. Görevlerin ana amacı ise Ay yörüngesine girerek uydunun yüzeyinden örnek getirmekti. İlk Luna görevi 2 Ocak 1959 tarihinde gerçekleşti. Bu program aynı zamanda Ay yarışında birçok ilki de başardı: Ay yüzeyine ilk insansız ulaşım (Luna 2), Ay’ın göremediğimiz yüzünün ilk fotoğrafı (Luna 3), Ay’a yüzeyine yumuşak iniş (Luna 9), Ay’a gidip geri gelen ilk araç (Luna 10), Ay’dan örnek alıp getirme (Luna 16).
Ay yarışında ülkeler birbirini geçmek ve ilkleri başarmak için kıyasıya çalışıyordu. Örneğin, Apollo 11 göreviyle Ay’a insanlı yolculuk yapılırken aynı zamanda Sovyetler Birliği’nin uzay aracı Luna 15 de Ay’a doğru yoldaydı ve Apollo 11 ile Luna 15’in yörüngeleri de birbirine çok yakındı. Bu yakınlıktan dolayı iki ülke arasında bir gerilim oluştu. İki ülke de birbirinin görevini engelleme konusunda tedirgindi. Ancak düşünülenin aksine her iki ülke de birbirine karşı dostça ve destekler biçimde tavır gösterdi. Luna 15, 17 Temmuz 1969’da Ay yörüngesine girmeden iki önce Apollo Ay’a ulaştı. Apollo 11 Ay yüzeyine doğru yaklaşırken ise Luna 15 yörüngede dolanmaya devam etti. Ay’dan geri yola çıkan Apollo 11’in ardından da Luna 15 Ay yüzeyine yaklaşmaya başladı. Apollo 11 yeryüzüne dönüş yolculuğundayken Luna 15, Ay’dan örnek alarak Ay yüzeyinden ayrıldı. Apollo 11 yeryüzüne iniş yaptıktan sonra ise Luna 15 yeryüzüne indi. Tek farkla her iki görev de başarıyla gerçekleşti. Görevlerden biri insanlı diğeri insansızdı. Her ikisi de Ay’dan örneklerle yeryüzüne gelmişti.
Luna 15 Ay’dan örnek getirmeye çalışan ikinci araçtı ve aynı zamanda başka bilimsel araştırmalar da yaptı. Örneğin Ay etrafında çembersel bir yörüngede hareket ederek Ay’ın çekim alanını ölçtü, Ay yüzeyinin fotoğraflarını çekerek yüzey şekillerini inceledi. En önemlisi Ay’dan getirdiği örneklerle ay taşlarının kimyasal bileşimini araştırmayı sağladı.
Sovyetler Birliği’nin diğer Ay programı ise Zond olup 1964 ile 1979 yılları arasında 5 görev ile gerçekleştirildi. Zond programının Luna’dan farkı keşif çalışmaları için yaşam destek ünitesine sahip olmasıydı.
Apollo 8 görevinden yaklaşık bir ay önce 10 Kasım 1968 tarihinde Sovyetler Birliği Zond 6 görevini gerçekleştirdi. Bu görevle insansız ancak içerisinde biyolojik örnek bulunan bir uzay aracıyla Ay’a kadar gidip etrafında dolanarak yeryüzüne geri döndü. Zond 6, Ay’a giden ikinci araçtı ancak bir kusuru vardı. Uzay aracının üzerinde bulunan radyo sinyalini güçlendirmeyi sağlayan antenin düzgün çalışmadığı fark edildi. Bu anten aynı zamanda uzay aracının yönelimini de değiştirmeyi sağlıyordu. Geri besleme sayesinde uzay aracı Ay’a kadar gitti, etrafında dolandı ve yeryüzüne doğru yola çıktı. Uzay aracının dönüşünde ise başka bir sorunla karşılaşıldı. Uçuş mühendisleri aracın sıcaklığının tehlikeli biçimde azaldığını fark etti. Donmadan kaynaklı aracın basınç dengeleyicisinde arıza oluştu. Buna rağmen yeryüzüne doğru başarılı bir giriş yaptı. Ancak basınç dengeleyicisinin bozulmasından dolayı yükseklikölçerinde hata oluştu ve paraşütü doğru açılmadı. Bu nedenle de uzay aracı yere çakıldı. Darmadağın olmuş uzay aracının yanına giden bilim insanları ve mühendisler aracın içerisindeki biyolojik örneklerin kaybolduğunu fark etti. Ancak görüntü kaydedicisi düzgün çalışıyordu. Böylece aracın çektiği görüntülere ulaşılabildi.
