Apollo Yol Bilgisayarı ve Onun Zarif Mimarı
Apollo görevlerinden önceki Gemini görevlerinde uzay aracı astronotlar tarafından elle hareket ettiriliyordu. Bu araçlar uzaya çıkıyor, belirli hareketleri yapıyor ve yeryüzüne geri dönüyordu. Apollo görevinde ise Gemini araçlarından farklı olarak Ay yüzeyine iniş hariç görevin büyük kısmının bilgisayarlarla yürütülmesi planlandı. Apollo 8 haricinde tüm görevlerde de Ay ve Komuta araçlarında Apollo Yol Bilgisayarları kullanıldı. Araçlara yerleştirilen bu bilgisayar sayesinde yörünge hesaplamaları, rota takibi ve uzay aracının yönlendirilmesi sağlanıyordu. Bu bilgisayar dokuz Ay uçuşunda ve altı Ay inişinde kullanıldı. Oldukça işlevsel olan bu bilgisayar daha sonra ilk uzay istasyonu olan Skylab’da da kullanılacaktı. Apollo Yol Bilgisayarı’nın bu kadar verimli kullanılmasının arkasındaki isim ise Saydean Zeldin’di.
Fizik öğrenimi gören Saydean savunma sanayiinde yer alan uzay ve havacılık çalışmaları yapan bir şirkette çalışmaya başladı. Daha sonra eşinin iş değişikliğinden dolayı şehir değiştirerek MIT’nin Alet Deney Alanı’nda işe başladı. Saydean uzay alanıyla ilgili olan bu iş için kendisini uzman görmüyordu ancak karşılaştığı sorunları bilimsel olarak çözme becerisinin yüksek olduğunu düşünüyordu. Bu iş onun uzay çalışmalarına atacağı ilk adım oldu.
1966 yılında Saydean kendisini Apollo görevinin komuta aracına ait yol bilgisayarı ile çalışırken buldu. Bilgisayarın arayüz programını Saydean tasarlayacaktı ve böylece astronotlar bu bilgisayar sayesinde uzay aracının motorlarının gücünü ayarlayabilecekti. Saydean ilk iş olarak Apollo bilgisayar sisteminin kullandığı programları ve işletim sistemini tasarladı. Zaman zaman bulunduğu şehirden Houston’a giderek diğer yazılım ekipleriyle sorunlar üzerine birebir çalıştı. Daha sonra tüm ekibiyle birlikte Apollo Yol Bilgisayarı’nı oluşturdu.
Apollo Yol Bilgisayarı bir sırt çantası büyüklüğünde dönemine göre oldukça küçük ve insanların kolay kullanabileceği bir yapıya sahipti ve sayısal bir bilgisayar özelliğindeydi. Bu bilgisayar hesaplama yapma yeteneği ve elektronik arayüzü sayesinde uzay aracının yönetimi, yörünge rotalarının izlenmesi ve uzay aracının yol durumu hakkında bilgiler sağlıyordu. Günümüzdeki bilgisayarlara göre oldukça ilkel olan Apollo Yol Bilgisayarı, hafızasındaki 36000 sözcükten oluşan dosyaları okuyabiliyor ve yalnızca 2048 sözcük üzerinde değişiklik yapmaya izin veriyordu. Minik bir ekran ve klavyeye sahip olan bu bilgisayar daha sonra evde kullanılacak bilgisayarlara da öncü edecek silikon devreler içeren ilk bilgisayardı.
Apollo Yol Bilgisayarı’nın mimarı olan Saydean Zeldin başarılı çalışmalarından dolayı Apollo 11’in fırlatılma törenine davet edildi. Apollo 13 görevine kadar da Apollo programında görev aldı.
