Mars Yüzeyinde Bir Helikopter: Ingenuıty!

Mars Helikopteri Ingenuity, JPL mühendisleri tarafından tasarlanan Perseverance gezgininin orta bölmesine bağlı kızıl gezegenin yüzeyine taşınan küçük, otonom bir uçaktır. Ingenuity’nin misyonu Perseverance’den bağımsızdır. Perseverance gezgininin başarılı inişinden birkaç ay sonra, helikopter ince Mars atmosferinde (insanlık tarihinde bir ilk olarak) uçuş testi için Perseverance’den ayrılarak yüzeye indirildi.

Helikopterin deneysel test uçuşları sırasındaki performansı, gelecekteki Mars görevleri için küçük helikopterleri dikkate alma ile ilgili kararların verilmesinde yardımcı olacak. İnsansız robotlar yüzey keşiflerine devam ederken, küçük helikopterler araziyi yukarıdan inceleyerek veya alet yüklerini taşıyan tam bağımsız bir bilim aracı olarak destek rolünü üstlenebilecekler. Havaya çıkmak, bilim insanlarına bir bölgenin jeolojisi hakkında yeni bir bakış açısı kazandırır ve hatta bir gezgin gönderemeyecek kadar dik veya kaygan alanlara bakmalarına izin verir. Uzak gelecekte, astronotların Mars'ı keşfetmesine bile yardımcı olabilirler.

Mars’ın atmosferi Dünya’nın atmosferinden oldukça az yoğunluğa sahip olduğundan helikopterin havalanması için pervanelerinin çok hızlı döndürülmesi ve böylece kuvvetli bir itiş gücü sağlanması gerekmektedir. Dolayısıyla helikopterin pervanelerinin, Dünya’daki helikopter pervanelerine göre 5 kat daha hızlı dönmesi gerekiyor. Pervanelere daha az yük bindirmek için ise aracın ağırlığı sadece 1.8 kg tasarlanmıştır. Her bir pervanenin ağırlığı ise sadece 35 gramdır.

Mars’da özellikle geceleri sıcaklık -90 derecelere inmektedir. Aracın devrelerini bu soğuktan koruması için kendini ısıtması gerekiyor. Bu yüzden Güneş panelleri ile sağladığı enerjinin 3’te 2’si devrelerin ısıtılması için kullanılmaktadır. Kalan enerji ise kalkış için kullanılıyor.

Ingenuity’nin uçuşu belirlenen tarihten biraz gecikmeli olarak gerçekleşti. 19 Nisan 2021’de ilk başarılı uçuşunu kaydetti. Alınan veriler, Ingenuity'nin öngörülen maksimum 3 metre yüksekliğine tırmandığını ve 30 saniye boyunca sabit bir şekilde havada asılı kaldığını gösteriyor. Daha sonra alçaldı ve toplam 39.1 saniyelik bir uçuş kaydettikten sonra Mars yüzeyine geri döndü.

Bu başarılı uçuştan sonra Ingenuity’yi farklı görevler de bekliyor. Bir sonraki uçuşunda 5 metre yüksekliğe çıkması ve aynı hassasiyetle yüzeye geri inmesi hedefleniyor. Diğer uçuşunda ise istenilen yüksekliğe çıkartıldıktan sonra havada 50 metre kadar ileri ve geri hareketler yapması bekleniyor. Ingenuity’nin Mars gökyüzündeki aktif görevi ise bir buçuk ay olarak planlanmıştır.

Görüntü, Perseverance Mars gezgininin içindeki Navigasyon Kamerası (Navcam) tarafından 64 metre uzaklıktan çekildi.