Ötegezegen Araştırmaları

Günümüz teknolojisi ile gözlemlenebilir evrende yaklaşık 100 milyar galaksi ve bunların her birinde en az 100 milyar yıldız olduğu tahmin edilmektedir. Bu milyarlarca yıldız arasında Güneş’imiz sadece sıradan bir yıldızdır ve çevresinde yaşam barındıran bir gezegene sahiptir. Burada akla hemen birkaç soru gelir.

Acaba gezegeni olan tek yıldız bizim Güneş’imiz midir?

Evrende yer alan yıldızların kaçının etrafında gezegenler vardır. Bunlardan kaç tanesi Dünya benzeri gezegendir?

Yakın bir tarihe kadar bu soruların cevapları sadece teorik olarak verilebiliyordu. Gelişen teknolojiyle gözlemsel olarak ötegezegen keşifleri başladı ve son 20-25 yılda da ciddi bir ivme kazandı. Güneş Sistemi’miz dışında yer alan bu gezegenler, fiziksel ve yörüngesel özellikler bakımından şaşırtıcı düzeyde çeşitlilik göstermiş ve gezegen sistemleri ile onların oluşum kuramları hakkındaki alışılagelmiş bilgilerimizi ciddi ölçüde değiştirmiştir.

Ötegezegenler,  Jüpiter'den daha büyük gaz devlerinden Dünya veya Mars kadar büyük-küçük, kayalık gezegenlere kadar çok çeşitli boyutlarda olabilirler.

Metali kaynatacak kadar sıcak veya bu durumun tam aksine oldukça soğuk da olabilirler.

Yıldızlarının yörüngesinde o kadar hızlı dolanabilirler ki bir “yıl” sadece birkaç gün sürer.

Herhangi bir yıldızın etrafında dönmeyen ötegezegenler de keşfedilmiştir. Bir yıldız sisteminden kopmuş ya da yıldızlar arası uzaydaki gaz ve toz bulutlarından kütle çekimi etkisiyle oluşmuş olabilirler. Bir yıldızdan uzak oldukları için sıcaklıkları çok düşüktür.

Sayıları az olsa da bir pulsarın (çok hızlı dönen nötron yıldızı) etrafında dolanan gezegenler de keşfedilmiştir. Bilinen sadece birkaç örneği vardır.