Projeler

Juno

Jüpiter'i yakından incelemek üzere 5 Ağustos 2011'de Cape Canaveral'dan fırlatılan Juno aracı 6 yıl sürecek bir görev için üretildi. Saatte 14.000 kilometre hızla 5 yıl boyunca Dünya'dan Jüpiter'e yol alan araç, 4 Temmuz 2016'da bilimsel gözlemlere başladı. Jüpiter'in kutuplarından geçen bir yörüngeye oturan JUNO'nun, bir yıl boyunca gezegenin kimyası, Dünya'dan gözleyemediğimiz derin atmosfer olayları, yerçekimi ve manyetik alanı hakkında veri toplaması öngörülüyor. Juno, kutup geçişlerinde gezegene 4.300 kilometre yaklaşarak, astronomik ölçekte sürtünerek geçiş yapıyor. Bu sırada hız kazandıktan sonra, bir hafta boyunca gezegenden uzaklaşarak yavaşlıyor, ardından tekrar gezegenin çekim kuvveti ile hız kazanarak geri dönüyor. Her geçiş iki hafta sürüyor. Toplam 37 yörünge tamamlayacak olan Juno'nun pek çok bilimsel amacı arasında belki de en ilgi çekici ölçümler, gezegenin çekim alanı hakkında olacak. Jüpiter'in katı çekirdeğinin boyutları ve en önemlisi, gezegen 10 saatte kendi çevresinde dönerken meydana gelen uzay-zamansal etkilerin incelenmesi planlanmakta. Juno, bilimsel cihazların yanı sıra Galileo’nun ilk Jüpiter gözlemlerini kaydettiği defterin alüminyum yüzeye basılmış bir kopyasını ve Galileo, Jüpiter ve Jüpiter’in karısı Juno’ya ait üç adet LEGO figürü de taşımaktadır.
 

 

İSTEK Belde Okulları Gözlemevinin Projedeki Rolü

JUNO, Jüpiter’e yakın geçişler sırasında gezegenin kuzey-güney doğrultusunda çok küçük bir bandını görüntüleyebiliyor. Aracın göremediği bölgelerdeki bulut durumu ve rüzgâra bağlı bulut hareketlerini gözleyebilmek için, Dünya’dan destek gözlemleri yapılması gerekiyor. Dünya’nın bir bölgesinde Güneş doğarken diğerinde battığından Jüpiter’i ara vermeden gözlem altında tutabilmek için, farklı noktalara konumlanmış teleskoplara ihtiyaç bulunuyor. Bu amaçla 2015 yılı Ocak ayında Singapur’da Yale-NUS kampüsünde toplanan gökbilimciler, JUNO destek grubu oluşturdular. Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Kore, Tayvan, Malezya, Singapur ve Türkiye’de İSTEK Belde Okulu Gözlemevi’nden oluşan JUNO grubu, test gözlemlerine aynı yılın Nisan ayında başladı. Belde Gözlemevi, 13-16 Nisan tarihlerinde Jüpiter’i gözleyerek gözlem verilerini Pasadena’da bulunan NASA JPL’ye (Jet Propulsion Laboratory - Jet İtki Laboratuvarı) gönderdi. Alınan sonuçlar tatmin edici bulundu. Ağustos ayında California’da Pomona College Gözlemevi‘nde eğitim alan gözlemevi personeli, JPL’de görevin ayrıntılarını, gözlemevine verilecek görevleri ve NASA’nın gelecekteki projelerine yapılacak katkıları görüştü. Ağustos ayında teleskobun hedefleme ve takip sistemleri ile filtre ve kamera testleri tamamlandı.

 

Ay'ın Karanlık Bölgesinin Takibi

Özel bir yöntem olan hızlı görüntüleme tekniği (Lucky Imaging) ile gerçekleştirilen bu çalışmada Ay'a çarpan göktaşlarının meydana getireceği parlamaların kaydedilmesi amaçlanmaktadır. 

12 Aralık 2017 akşamı Evrensel zamanla saat 03:33:06'de gözlenen muhtemel çarpma olayı.

 

Değişen Yıldızların Fotometrik Takibi

Parlak (mv<11) yıldızların görünür parlaklıklarının standard Johnson UBVRI bantlarında takip edilerek değişen yıldızların ışık eğrileri elde edilmekte ve period değişimi (O-C) ölçülmektedir.

 

4*P Kuyrukluyıldız Gözlemi

41P/Tuttle-Giacobini-Kresak (41P/TGK) ve 45P/Honda-Mrkos-Pajdusakova (45P/HMP) kuyrukluyıldızlarının 2017 yılı boyunca ve 46P/Wirtanen kuyrukluyıldızının 2018 yılı boyunca gözlemlerinin gerçekleştirileceği uluslararası gözlem grubunda İSTEK Belde Gözlemevi de görev almaktadır.

 

 

HIZLI VİDEO FOTOMETRİSİ

Ülkemizde parlaklığı değişen yıldızların fotometrik analizi uzun yıllardır fotokatlandırıcılar, katı hal fotometreler ve CCD kameralarla yapılmaktadır. İSTEK Belde Okulları Gözlemevi ülkemizde ilk kez hızlı video tekniği kullanarak standart ve değişken yıldızların fotometrisini yapmaktadır. Yeditepe Üniversitesi Fizik Bölümü öğrencileri tarafından yürütülen çalışmada örten çift yıldızlardan Beta Lir'in ışık değişimi izlenmektedir. Beta Lir'in fotometrisi bu yöntemin yüksek kalitede görüntü sağladığı ilk çalışmadır.

Yıldızın profili yüksek sinyal oranına sahip mükemmele yakın simetride olduğunu göstermektedir.

GERİ